ویژگی های گویش محلی تودشکی (قسمت اول)

سلام

امیدوارم حال همه دوستان و عزیزانمون چه داخل تودشک و چه خارج خوب باشه . ممنونم از بذل توجه همگی و تشکر میکنم از دوستانی که علاوه بر اینکه از مطالب دیدن میکنن نظر هم میدن .

واقعا عذر میخوام از خلل بوجود اومده و تاخیر در درج پست جدید . دلیلش ثبت نام دانشگاه و شروع کلاساس که کم و بیش درگیر شدیم . امیدوارم قصور رو ببخشین .

چند تایی خبر بودن که میشد در موردشون مطلب ارائه بشه که فقط عناوینشون رو مینویسم و عذر میخوام از اینکه نتونستم بنویسم .

یکی غبار روبی مزار شهدای تودشک بود که طبق معمول همه ساله توی هفته دفاع مقدس انجام شد و عزیزان نظامی و انتظامی ومردم شهید پرور تودشک در این مراسم با شکوه هر چه تمام تر شرکت کردن.

دیگه برگزاری نماز پر شور عید فطر به امامت امام جمعه دوست داشتنی شهرمون حضرت حجه الاسلام احمدی نسب که واقعا باید این نعمت رو قدر دان بود ایشون از ابتدای انقلاب اسلامی همیشه و همه جا در تمام عرصه ها پیش قدم بودن خصوصا برگزاری نماز جمعه شهر تودشک که اونطوری که تحقیق کردم اولین نماز جمعه نه در بخش کوهپایه بلکه در استان اصفهان در تودشک برگزار شده چند مدتی ایشون به صورت سیاری نماز جمعه رو در دهستان های مختلف اقامه می کردند و خب با تجهیز و ساخت مسجد جامع تودشک همه هفته نماز جمعه در این مکان برگزار میشه . خدا ایشون رو حفظ کنه و نعمت سلامتی رو هیچ موقع ازشون نگیره .

و خبر دیگه اینکه سال جدید دانشگاه پیام نور تودشکم کم کم هفته گذشته شروع شد و در ابتدای امر یه جشنی به مناسبت ورود دانشجویان جدید الورود جمعه گذشته برگزار شد . قصد دارم اگه بشه یه گزارش کاملی از فعالیت این ارگان آموزشی از بدو تا کنون بنویسم . حالا کی بشه خدا میدونه .

خب امشبم بد ندیدم کمی در مورد گویش تودشکی که تو پستای قبلی به طور اختصار در موردش نوشته شده بود بنویسم امیدوارم که مقبول واقع بشه.

و من جمله از قدمت و اهمیت تودشک زبان محلی آن است که از ریشه های اصیل و پیوسته زبان اوستا و یا پهلوی میباشد .

البته می دانیم که زبان محلی جزی - نطنزی - اردستانی - بافقی کاشانی - سمنانی - خوری - بیابانکی - جندقی - کردی - لری و .. در اطراف این آب و خاک تلفظ میکنند و حرف می زنند . و به تصدیق زبان شناسان و اساتید فن - زبان محلی تودشکی جزء آن دسته زبان ها است که اصالت ادبی و پیوند ثابت و نا گسستنی با زبان مادر « پهلوی ساسانی » دارد پس این زبان محلی تاثیر حیاتی و باستانی دارد .

کلیه قواعد عربی موضوعه در ادبیات دستوری در این ریشه ‌٬ بارز و ظاهر و چشم گیر است .

فرض کنید مصدر «وات» یعنی گفتن ماضی مطلق آن می شود :

مو وات	تو وات	شو وات
می وات	تی وات	شی وات

 به معنی :

گفتم	گفتی	گفت
گفتیم	گفتید	گفتند

ماضی نقلی آن می شود :

مو وا ته	تو وا ته	شو وا ته
می وا ته	تی وا ته	شی وا ته
گفته ام	گفته ای	گفته است
گفته ایم	گفته اید	گفته اند

وجه التزامی :

مو وا وات	تو وا وات	شو وا وات
می وا وات	تی وا وات	شی وا وات
باید بگویم	باید بگویی	باید بگوید و ...

در مضارع، یعنی برای ساختن فعل مضارع ، «ت» به «ج» تبدیل شده ، چنین می شود :

واجی(اول شخص مفرد) ،واجی( دوم شخص مفرد )،واجه ، واجم ، واجید ، واجن( می گویم ، می گویی ، می گوید ، .... )

در فعل امر زبان فارسی معمولی ، حرف «ب» مبنای امر است مانند :برو ، بگو ، بخور ، بشور ، بیا و ...، و در زبان محلی تودشکی «الف» و «واو» بنای اصلی امر محسوب می شوند ، مانند :

اوواج (بگو) ، اوخور ( بخور ) ، اِمَر (بشکن ) ، اوشو (برو) ، وِگیر (بردار) ، وَاِل ( بگذار) ، وِکُش (خاموش کن) ، وِیُس ( بایست ) ، وِرُس ( برخیز) و ... .

فعل امر در زبان محلی تودشکی ، دو صیغه دارد :

دوم شخص مفرد ، و دوم شخص جمع .

اوشُوَ و ایشید. ( برو و بروید.)

از جمله دلایل اصالت این زبان ، نظم طبیعی آن ، مخصوصا در ضمایر است ، مثلا ضمایر مفرد در ماضی«مو» ، «تو» ، «شو»و ضمایر جمع«می» ، «تی» ، «شی»هستند :

موخا ، توخا ، می خا ، تی خا ، شی خا. در این دسته مصدر«خارت»به معنی خوردن است .

 

مسخره بود نه ؟؟؟؟ ببخشین دیگه

به نظرم جالب اومد اگه دوست داشتین نظر بدین این سلسله آموزش ها رو ادامه بدیم یه نه ؟

راستی تا یادم نرفته از این به بعد علاوه بر آدرس اینترنتی خودمون یعنیwww.toudeshk.comمیتونین با آدرسwww.toudeshk.ir هم به وبسایت خودتون دسترسی داشته باشین بعضی میگن چرا تودشک رو با او یو مینویسین در جواب عرض میشه که دردایره المعارف بین المللی مایکروسافتیعنی انکارتا اسم تودشک با این اسپل نوشته شده .

 

هیلت رها کن عاشقا ! دیوانه شو دیوانه شو

وندر دل آتش در آ ٬ پروانه شو ٬ پروانه شو

 

هم خویش را بیگانه کن هم خانه را ویرانه کن

آنگه بیا با عاشقان هم خانه شو ٬ هم خانه شو

 

رو سینه را چون سینه ها ٬ شوی از غبار کینه ها

آنگه شراب عشق را پیمانه شو ٬ پیمانه شو

 

باید که جمله جان شوی ٬ تا لایق جانان شوی

گر تو سوی مستان شوی٬ مستانه شو ٬مستانه شو

 

گر چهره بنماید صنم ٬ پر شو از او چون آینه

ور زلف بگشاید ز هم ٬ رو شانه شو ٬ رو شانه شو

 

موفق باشید .

التماس دعا

م.عموحیدری

 

دسته بندی :